Bileşen
1: Taşkın Yönetimine Yönelik Yatırımlar.
Bu bileşen kapsamında
taşkın yönetimi alt yapı çalışmalarına ilişkin taşkın kontrol tesis inşaatı ile
taşkın erken uyarı sistemlerinin kurulumu ve yaygınlaştırılması, mevcut akım
gözlem istasyonların modernizasyonu ile kurumsal kapasitesinin
geliştirilmesinin finansmanını içermektedir. Bu bileşen, iki alt bileşenden
oluşacaktır.
1.1. Taşkın Kontrol İşleri.
Bu alt bileşenin amacı, taşkın gibi meteorolojik olaylara bağlı yerel
toplulukların hareketliliğine ve tarımsal alanlara yönelik iklime ve afetlere
dayanıklı gri altyapı sistemlerine erişimi artırmaktır. Belirlenen havzalarda
yaşanan taşkın gibi acil sorunlar nedeniyle, bu sorunlara yönelik acilen
altyapı çözümlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yatırımların yerleri, Su Yönetimi
Genel Müdürlüğü (SYGM) tarafından hazırlatılan Taşkın Yönetim Planları, Afet ve
Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca (AFAD) hazırlanan İl Risk Azaltma Planları
veya yaşanmış taşkın öyküsü, yapılmış ise taşkın risk haritaları ve ilgili
diğer modelleme ve analizlere dayanarak belirlenecek olup alt projeye özel
fizibilite çalışmaları ile çevresel ve sosyal değerlendirmeler yoluyla
değerlendirilecektir.
Bu alt bileşen kapsamında
Türkiye’de seçilen akarsu havzalarının memba ve mansabında inşa edilecek taşkın
ve rüsubat kontrol yapıları; yoğun yağış olayları sırasında can ve mal kaybı
ile yerel altyapı ve mülklerde önemli hasarlara neden olan ve sosyal yaşamı
sekteye uğratan şiddetli yağışlar sonucu oluşan taşkınların etkilerini
önleyecek veya hafifletecektir. Taşkın ve sediment kontrol yapıları; taş
tahkimatlar, seddeler, tersip bentleri, taban kuşakları, menfezler, köprüler,
beton, betonarme ve kargir duvarlar, yatak düzenlemeleri, mahmuz, çökeltim
havuzu, riprap ve dere yatağı rehabilitasyonu, estetik ıslahlar vb.
içerecektir. Bunun yanı sıra doğa temelli çözümler konusunda da
değerlendirmeler ve uygulama önerileri yapılarak DSİ’nin taşkın kontrol
çalışmalarında doğa temelli çözümler konusunda uygulama kapasitesi
artırılacaktır.
1.2. Taşkın Erken Uyarı Sistemleri.
Bu alt bileşenin amacı, oluşturulan sistemler ile taşkın öncesinde ilgili
kurumlara uyarılarda bulunarak kişi ve kurumların taşkınlar gerçekleşmeden önce
uyarılması ve önlem almalarına olanak sağlamaktır. Bu amaca yönelik olarak da
erken uyarı sistemlerinin Türkiye genelinde yaygınlaştırılması ve akım gözlem
istasyonlarının teknolojik olarak güncellenmesi hedeflenmiştir. Bu
alt bileşen, DSİ ve SYGM tarafından uygulanan üç bölümden oluşacaktır.
·
1.2.1 DSİ Taşkın Erken Uyarı Sistemi (TEUS) ve
Altyapısının Geliştirilmesi. Bu alt bölüm DSİ
tarafından uygulanacaktır. Bu kapsamda, özellikle yerleşim yerleri içerisinden
geçen ve taşkın riski arz eden akarsular üzerinde kurulacak ve gerçek zamanlı
veri sağlayacak olan Seviye Gözlem İstasyonları (SGİ) vasıtasıyla akarsu
yataklarındaki su seviyeleri takip edilecektir. SGİ’de belirlenen kritik su
seviyesine ulaşıldığı zaman, ilgililerce riskli bölgelerdeki vatandaşların
uyarılması ve gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik olarak, taşkın
uyarılarından sorumlu kurumlara aktarılması planlanmaktadır. Bu kapsamda;
DSİ’ce SGİ’lerin kurulmasının yanı sıra, DSİ’ce Türkiye’nin su kaynakları
potansiyelinin ortaya konulabilmesi için işletilmekte olan Akım Gözlem
İstasyonlarının yenilenmesi, ileri teknolojiye dayalı yazılım geliştirilmesi ve
karar destek sistemlerinin iyileştirilmesi yapılarak, erken uyarı sistemleri ve
taşkın kontrol çalışmalarında kullanılabilmesi sağlanacaktır.
·
1.2.2 Taşkın Tahmini Ve Erken Uyarı Sisteminin
Geliştirilmesi. Bu alt bölüm SYGM tarafından uygulanacaktır.
“Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı Merkezi (TATUM)” tarafından çalışmaların
etkinliğinin artırılması, sürekliliğinin sağlanması ve sistemli bir şekilde
tahmin ve uyarı bilgilerinin paylaşılması maksadıyla çalışmaları devam eden
“Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı Sistemi (TATUS)" kapsadığı alanların
genişletilmesine katkı sağlanacaktır.
·
1.2.3 Taşkın Tahmin ve Erken Uyarı Sistemlerinin
Optimizasyonu. Bu alt bölüm kapsamında; DSİ tarafından
uygulanacak TEUS ile SYGM tarafından uygulanacak TATUS’un, mevcut verimliliğini
ve etkililiğini değerlendirmek amacıyla, özellikle bildirimlerin ve uyarıların
geliştirilmesi, AFAD'a gönderilecek bilgiler ve SMS yoluyla gelen girdilerle
ilgili olarak, TEUS ve TATUS'un genel optimizasyonunun nasıl sağlanabileceğini
ortaya koymaya yönelik çalışmalar gerçekleştirilecektir.
Bileşen
2: Kuraklık Yönetimi.
Bu Bileşen, DSİ'yi
kuraklığın izlenmesinde destekleyecek ve belirlenen faaliyetler kapsamında
yapısal olmayan önlemlerin uygulanması yoluyla nüfusun iklim değişikliğine
karşı kırılganlığının azaltılmasına yardımcı olacaktır. Öncelikle Ceyhan
Havzası'nda kuraklığın gerçek zamanlı izlenmesi ve tahmin edilmesine yönelik pilot
projesi için bir çerçeve ve eylem planı geliştirilmesi amaçlanmakta olup
buradan elde edilecek çıktılara göre Türkiye’deki riskli havzalarda da benzer
uygulamaların yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Bu Pilot proje kapsamındaki
özel faaliyetler ve ileriki aşamada yapılacaklar şunları içerecektir: (i)
Bölgesel kuraklığın izlenmesi, analizi ve erken uyarı çıktılarının
hazırlanması; (ii) Bölgesel hassasiyetlerin/kırılganlıkların değerlendirilmesi
ve kuraklık etkilerine karşı önlemler; (iii) Kuraklığa hazırlık, izleme ve
yönetim kapasitesini teşvik etmek ve güçlendirmek için paydaşlara eğitim ve seminerler
verilmesini sağlamak, ve özellikle kuraklığa uyum kapasitesinin geliştirilmesi;
(iv) Meteorolojik, hidrolojik ve tarımsal verilere ve uzaktan algılama ürünlerine
dayalı kuraklık göstergeleri üretmek ve havza ölçeğinde kuraklığın izlenmesi;
(v) Kuraklık İzleme ve Tahmin Merkezi'nin kurulması; kuraklık hakkında çeşitli
paydaşlara ve kullanıcılara sunulan bilgi, açık erişim çıktıları ve raporlar
hazırlamak; (vi) Kuraklığa hazırlık, izleme ve yönetim bağlamında, özellikle
ulusal kuraklık stratejilerinin geliştirilmesine katkıda bulunmak; (vii) Karar
vericiler, ilgili paydaşlar ve/veya kullanıcılar arasında etkili kuraklığa
hazırlık, izleme ve yönetimin önemi konusunda farkındalık yaratmak; (viii)
Kuraklık izlemede farklı veri setlerinin ve dinamik tahmin modellerinin
etkisini keşfetmek; (ix) Kuraklık yönetimi konusunda farkındalık yaratmak.
Bileşen
3: Kurumsal Güçlendirme ve Kapasite Geliştirme.
Bu bileşen kapsamında;
uygulama çerçevesinin; etkiye dayalı taşkın tahmini ve nehir taşkını yönetimi
için doğa temelli çözüm uygulaması ile ilgili bilgi paylaşımı ve eğitimler;
Taşkın Kontrol Dairesi Başkanlığı'nın kapasitesinin güçlendirilmesi kapsamında
hidrolik ve hidrolojik modelleme çalışmalarının desteklenmesi kapsamında eğitim
hizmeti alınması ile iklim değişikliği tehdidi altında taşkın ve kuraklık risk
yönetimi; kapasite geliştirmeye yönelik eğitimler ve faaliyetlere yönelik
mühendislik hizmeti alınması vb. faaliyetlerin gerçekleştirilmesi
amaçlanmaktadır.
Bileşen
4: Proje Yönetimi.
Bu Bileşen, Projenin
Dünya Bankası politika ve yönergelerine uygun olarak uygulanması için DSİ ve
SYGM'ye yönelik danışmanlık ve danışmanlık dışı hizmetleri içerecektir. Bu
destek aynı zamanda (i) sahaya özgü Çevresel ve Sosyal Yönetim araçlarının
(örneğin, ÇSED, ÇSYP, YYP, vb.) hazırlanmasını, (ii) satın alma ve finansal
yönetim (FM) yönleri, teknik ve sözleşme yönetimi, Çevresel ve Sosyal Yönetim ile
İzleme ve Değerlendirme (İ&D) sistemi dahil olmak üzere proje uygulamasının
çeşitli yönleri için DSI ve SYGM tarafından bireysel danışmanların işe
alınmasını da içerecektir.
