Bu bileşen, seçilen sistemlerdeki DSİ’nin sulama projelerini
modernize etmek için yatırımları finanse edecektir. Halihazırda seçilmiş 4 adet
proje (Atabey, Ereğli-İvriz, Alaşehir ve Uzunlu) toplam 50,764 hektar alana
hizmet vermektedir. Bu dört proje;
Teknik eksiklikler, yüksek enerji maliyetleri, sulama
yapılarının bozulması ve bunların sonucunda meydana gelen sulama sistemindeki
su kayıpları, tarımsal faaliyeti ve dolayısıyla proje alanındaki ekonomiyi
olumsuz etkilemiştir. Çiftçilerin damla ve yağmurlama sulama sistemleri
konusundaki farkındalığı, sulama sistemindeki modernizasyon ihtiyacını da
arttırmaktadır. Eğirdir Gölü'nden mevcut
pompa istasyonları (Bedre 1 ve Bedre 2) sayesinde alınan su, 13.834 hektarlık
tarım arazisinin sulanması için borulu bir sisteme aktarılacaktır. Proje,
bölgeden göçün önlenmesine ve Eğirdir Gölü'ndeki su dengesinin korunmasına
katkıda bulunacaktır.
Önerilen modernizasyon projesi, sulama sisteminin açık
kanaldan kapalı boru sistemine çevrilmesini, iletim hattını ve Afsar barajı'nın
sağ ve sol sahillerindeki şebekenin değiştirilmesini içermektedir. Proje,
sulama verimliliğini yüzde 37'den yüzde 90'a çıkarmayı ve sulama oranını yüzde
35-40'tan yüzde 90'a çıkarmayı hedeflemektedir. Proje yeraltı suyu kullanma
ihtiyacını da ortadan kaldırarak kayda değer su tasarrufu sağlamanın yanı sıra
çiftçiler ve DSİ tarafından kullanılan dizel pompaları da sistemden çıkararak
enerji tasarrufu sağlayacaktır. Proje ile 13.650 hektar tarım arazisinin
sulanması sağlanacaktır.
Mevcut kanal ve kanalet yapılarındaki deformasyonlar ve
bozulmalar sistemde önemli kayıplara neden olmuştur. Ereğli-İvriz'in
modernizasyonu, sulama sistemini açık kanallardan ve kanaletlerden damlama ve
yağmurlama sulama sistemli kapalı bir sisteme dönüştürerek sulama verimliliğini
ve tarımsal verimliliği artırmayı amaçlamaktadır. Modernizasyon projesinden
sonra yeraltı suyu kullanımının da düşmesi beklenmektedir. Ereğli İvriz
Barajı'nın sol sahili için önerilen proje, barajın sol sahilinde bulunan 15.280
hektarlık tarım arazisinin modernizasyonunu kapsayacaktır.
Proje, 6.984 hektarlık net alanın (8 bin hektarlık brüt
alan) sulanması için tasarlanmıştır ve su kıtlığı sorunlarının üstesinden
gelmek için çiftçilere basınçlı ve güvenilir sulama kaynağı sağlamayı
amaçlamaktadır. Proje, sulama oranını yüzde 18'den yüzde 85-90'a çıkarmayı
hedeflemektedir. Projenin ayrıca, göç oranlarını azaltmaya yardımcı olacak
yüksek değerli ürün desenine geçişi desteklemesi beklenmektedir.
SUTEM olarak adlandırılan ve yeni geliştirilen Sulama
Yönetim Bilgi Sisteminin (MIS) ulusal düzeyde kullanımına yönelik olarak DSİ'ye
destek sağlayacaktır [1]. CBS'nin etkin olduğu MIS, karar vermeyi desteklemek
üzere fiziksel (sulama şebekesi durumu, su kaynağı ve kullanılabilirliği vb.),
sosyoekonomik (toplam alan, su kullanıcıları / çiftçi sayısı, mahsul tipleri ve
ekin biçimleri, vb.) ve yönetimsel (hizmet ücretlerinin, yatırım ihtiyaçlarının
vb. değerlendirilmesi) verileri
merkezileştirerek Sulama Birlikleri'nin operasyonel verimliliğini artırmak
üzere tasarlanmıştır.
Projenin amacı, Afyon Bolvadin'de sürdürülebilir enerji ve
yeraltı suyu sulama yönetimi için pilot bir uygulamayı desteklemektir. Amaçlar
arasında: (i) aşırı sömürülmüş akiferlerde sulama verimliliğini artıran ve
yeraltı suyu pompalamasını azaltan sürdürülebilir bir sulama sistemi tasarlamak
ve uygulamak; (ii) çiftçiler tarafından kullanılan mevcut fosil yakıt bazlı
pompalamaya alternatif düşük maliyetli güneş enerjisi sağlamak; ve (iii) ürün
deseninin yüksek değerli mahsullere kaymasını sağlamak yer almaktadır. Bu pilot
uygulama 529 hektarlık tarım arazisinde sulama yapılmasını sağlayacaktır.
Bileşen 3) Proje Yönetimi:
Türkiye Sulama Modernizasyonu Projesi Yönetimi. Bu bileşen,
Türkiye Sulama Modernizasyonu Projesi ile ilgili DSİ’nin koordinasyon ve
yönetim faaliyetlerini finanse edecektir.
