
Sınıfında dünyanın en
büyük barajı olan Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve Hidroelektrik
Santrali, işletmeye alındığından bu yana, 5 yıllık süre zarfında, 12,2 milyar kilovatsaatlik elektrik enerjisi üreterek yerli ve temiz enerji
üretimine önemli katkı sağladı.
Ülkemizde Fırat Nehri’nden sonra en büyük
hidroelektrik potansiyele sahip olan Dicle Nehri üzerinde, enerji üretimi
maksadıyla inşa edilen Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve Hidroelektrik
Santrali, kısa adıyla Ilısu Barajı ve HES, dünyanın en büyük barajları arasında
yer alıyor.
Temelden 135 metre yüksekliğe, 24 milyon metreküp
dolgu hacmine ve 2 bin 327 metre kret uzunluğuna sahip olan Ilısu Barajı,
“önyüzü beton kaplı kaya dolgu baraj” tipinde dolgu hacmi, gövde uzunluğu ve
beton yüzey alanı bakımından dünyanın en büyük barajı konumunda bulunuyor.
Ilısu Barajı ayrıca 10,6 milyar metreküplük su depolama kapasitesi ile ülkemizde Atatürk ve Keban barajlarının ardından üçüncü sırada yer alıyor.
Ilısu Barajı ve HES 6 üniteden oluşan toplam 1200 MW
kurulu güce sahip santrali ile yıllık ortalama, 4 milyar 120 milyon kilovatsaat
elektrik enerjisi üretim kapasitesine sahip. Ilısu Barajı ve HES bu yönüyle
ülkemizin en büyük dördüncü hidroelektrik santrali konumunda bulunuyor. 19
Mayıs 2020 tarihinde elektrik enerjisi üretimine başlayan Ilısu Barajı ve HES
bugüne kadar 12,2 milyar kilovatsaat elektrik enerjisi üreterek ekonomiye
yaklaşık 38 milyar liralık katkı sağladı.
Sadece Baraj ve Enerji Projesi Değil
Ilısu Projesi yalnızca devasa gövdeye sahip bir baraj
ve enerji projesi değildir. Proje kapsamında hayata geçirilen çevre, yeniden
yerleşim, tarihi ve kültürel varlıklara ilişkin çalışmalar Ilısu’yu bir baraj
projesi olmanın ötesine taşıdı. Birçok disiplini içeren çalışmalar neticesinde
modern bir şehir, benzersiz bir arkeopark ve eşsiz bir kültür adası ülkemize
kazandırıldı.
Tarihi ve kültürel varlıkların korunup kurtarılmasına
yönelik çalışmalar kapsamında; aralarında ağırlığı iki bin tonun üzerinde olan
türbelerin de bulunduğu tarihi yapılar, son derece hassas metotlar ve titiz bir
mühendislikle kilometrelerce taşınarak, Hasankeyf Kültürel Park Alanı'nda tesis
edilen Arkeoparka nakledildi.
Yeniden yerleşim çalışmalarıyla Dünya Bankası
standartlarında konutlar ve yaşam alanları inşa edilerek baraj gölünden
etkilenen vatandaşların hizmetine sunuldu. Çarpık kentleşmenin hâkim olduğu
eski yerleşim yerlerinin yerine, modern altyapıya sahip ve birçok yönüyle örnek
teşkil edecek yeni yerleşim yerleri kuruldu.
Öte yandan daha önce standardı çok düşük olan ve araçların zorlukla geçtiği Midyat- Dargeçit Yolu baraj inşaatı kapsamında yeniden yapıldı. Bu kapsamda 52 kilometre ulaşım yolu ile Dicle Nehri üzerine 250 metre uzunluğunda köprü inşa edildi. Ayrıca Batman, Siirt, Şırnak ve Diyarbakır illerinde 250 kilometre çift satıh kaplı köy yolu yapıldı.